Sera Gazı Emisyonları

Sera gazları, atmosferde ısıyı hapsederek küresel ısınmaya ve iklim değişikliğine sebep olan gazlardır. Sera gazları, İngilizce’de greenhousegas veya kısaltması GHG olarak isimlendirilmektedir. Genelde kaynaklarda GHG kısaltması yaygın olarak kullanılmaktadır.

Bu gazlar, insan kaynaklı faaliyetlerin yanı sıra doğal süreçler sonucunda da atmosfere salınır ve birikerek sera etkisi oluşturur. Sera etkisi, atmosferde bulunan belirli gazların, güneşten gelen enerjinin bir kısmını tutması ve bu sayede gezegenimizin yüzey ısısının artmasını sağlayan doğal bir süreçtir. Sera etkisinin temelini anladığımızda, aslında dünyamızın nasıl ısındığını kavramak oldukça basit hale gelir.

Sera gazları için bir benzetme yapmak gerekirse, dünyamızın çevresini bir battaniye gibi sararak yansıyan güneş ışınlarını tutar ve sıcaklıkların artmasına neden olan sera etkisini oluşturur.

Sera gazları, sera etkisi ile esasen dünyamızı yaşanabilecek kadar sıcak tutmada önemli bir rol oynamakta ve yaklaşık olarak dünyamızın 32 °C daha sıcak olmasını sağlamaktadır.

Bu noktada önemli bir dipnot düşmek gerekirse, atmosferde doğal olarak sera gazlarının mevcut olduğunu bilmeliyiz. Fakat, küresel ısınmanın temel nedeni sera gazlarının varlığı değil, atmosferdeki sera gazı miktarının, doğal sera gazı dengesini aşması durumudur. Eğer sera gazı salımları bu doğal dengeyi aşarsa, küresel ısınma meydana gelir.

Şimdi sera gazlarının neler olduğuna yakından bakalım.

Atmosferdeki en etkin sera gazı su buharıdır. Evet yanlış duymadınız su, bir sera gazıdır.

Her ne kadar su gibi maddeler sera gazı olsa da, iklim değişikliği bağlamında sera gazlarından söz ederken Kyoto Protokolü tarafından belirlenen altı farklı sera gazını anlamamız gerekir.

Bu gazlar, karbondioksit, metan, nitröz oksit, sülfür heksaflorit, hidroflorokarbonlar ve perflorokarbonlar’dır.

Sera gazları içerisinde ilk olarak, karbondioksitten bahsedelim. Fosil yakıtların yakılması, orman yangınları ve ormansızlaşma gibi insan kaynaklı faaliyetler, atmosfere karbondioksit salımına yol açar ve bu salımlar, atmosferdeki sera etkisini güçlendirerek gezegenin sıcaklık dengesini bozar.

Bir diğer sera gazı olan metan, tarım faaliyetleri, organik atıkların çürümesi ve fosil yakıt üretimi gibi süreçler sonucunda atmosfere salınır. Metan, atmosferdeki sera gazı etkisine önemli ölçüde katkıda bulunur.

Nitröz oksit, doğal süreçler ve insan faaliyetleri sonucu atmosfere salınır. Özellikle tarım uygulamaları, fosil yakıtların yanması ve endüstriyel işlemler nitröz oksit salımını artırır.

Sülfür heksaflorit, özellikle elektrik ve enerji endüstrisinde, yüksek dielektrik dayanımı ve termal kararlılık özellikleri nedeniyle sıklıkla kullanılır. Bu gaz, yüksek gerilimli elektrik ekipmanlarında izolasyon amaçlı tercih edilir.

Son olarak, florlu gazlar ise, soğutma sistemleri, aerosoller ve çeşitli endüstriyel faaliyetler yoluyla atmosfere salınır ve bu gazlar atmosferdeki sera etkisini artırır.